Kitap Öncesi;

Var mısın? Kitabı rahmetli Doğan  Cüceloğlu ile soru cevap olarak yapılmış bir eserdir.Doğan Cüceloğlu’nun yazmış olduğu “Evlenmeden Önce” kitabı benim yazarın ilk okuduğum kitabıdır. Gerçekten birçok konuda harika gözlemlerin bulunduğu ve danışanların soruları ile kafalardaki soruları yanıtlıyordu Doğan Cüceloğlu o kitabında.Bu kitabın detayına birazdan ineceğiz ama kişisel olarak belirtmek istediğim birkaç şey var Doğan Hoca ile alakalı.Türkiye içinde yetişmiş harika zorluklar arasında sıyrılıp kariyerini zirvelere taşımış ve sonra kendi ülkesine hizmet etme duygusu ağır bastığı için Türkiye’ye geri gelmiş harika işlere imza atmış harika bir insandır.Kendisine Allah’tan rahmet dilerken kişisel youtube kanalının linkini paylaşmak istiyorum çünkü gerçekten hepimiz onun bize bıraktığı videolardan çok şey öğrenebileceğimizi düşünüyorum.Doğan Cüceloğlu Youtube Kanalı = https://www.youtube.com/channel/UCb1PVUbLFLAszmQbwzczZ5w 

Doğan Cüceloğlu – Var mısın?

 Öncelikle, Var mısın? Kitabı bir söyleşiden oluşmuş bir kitaptır. Eğer akıcı bir kitap beklentiniz varsa bir kere bu beklentiye veda etmek yerinde bir karar olacaktır.Doğan Cüceloğlu ile söyleşiyi Kanal D  Ana Haber bülteni sunuculuğu yapan gazeteci Deniz Bayramoğlu.Deniz Bayramoğlu’nun sorularına verilen güzel cevapların derlenesi bu güzel eseri meydana getirmiş.Ben meraklısına kitap içindeki konu başlıklarını da aktarmak istiyorum; Birinci Bölüm: Hayatın anlamı nedir?İkinci Bölüm: İnsan kendini nasıl geliştirir?Üçüncü Bölüm: Umutsuzluğu nasıl aşarız?Dördüncü Bölüm: İçimizdeki “Öz’ü nasıl buluruz?Beşinci Bölüm: Çevremiz bizi nasıl etkilerAltıncı Bölüm: Kime akıl danışılır?Yedinci Bölüm: Yaşam neleri ödüllendirirSekizinci Bölüm: Nasıl eş seçilir?Dokuzuncu Bölüm: Zihnimiz nasıl işler?Onuncu Bölüm: Nasıl meslek seçilir?On Birinci Bölüm: Nasıl biz oluruz?On İkinci Bölüm: Toplum nasıl dönüşür?On Üçüncü Bölüm: Nasıl okumalı, gezmeli ve ne dinlemeliyiz?On Dördüncü Bölüm: Neleri okumalı, dinlemeli ve seyretmeliyiz. 

KENDİNİ KEŞFETMEYE ZORLUKLARLA BAŞA ÇIKMAYA VAR MISIN?

Yukarıda da bahsetmiş olduğum gibi kitap soru cevaplar ile ilerliyor. Eğer bu ilk okuyacağınız Doğan Cüceloğlu kitabı ise süper her şey anlamlı gelmeyebilir.Bazı soru başlıkları çok net olsa da cevapları sizlere net gelmeyebilir.Örnek vermek adına ilk konu başlığı “Hayatın Anlamı Nedir?”Bu konu başlığı üzerine Doğan Cüceloğlu hayatın ne olduğunu hayatı anlamlandırma yollarını kendi tecrübeleri ve görüşleri ile açıklıyor. Eğer bazı insanlar tek bir kitap okuyarak ve tek konu başlığı altında hayatın anlamını öğrenmek arzusu içerisindeler ise bu başlık çok yol gösterici ve ufuk açıcı olmasına rağmen net evet hayatın anlamı şudur! Gibi bir sonuç çıkaramayabilirler.Diğer başlıklar içinde bu verdiğim örnek geçerli. Doğan Cüceloğlu’nun diğer kitaplarını ve youtube kanalı üzerinde ilginizi çeken konular hakkındaki videolarını izlediğinizde bu kitapta bahsettiği kısmen özet geçilen konuların detaylarına daha vakıf olabilirsiniz.

Korku Kültürü ve Değerler Kültürü

Var mısın? kitabı içinde de yer yer korku kültürü veya değerler kültürü ile büyümüş insanların davranışlarına yer verilmiş.Aslında bir çocuğun hangi şartlar altında yetiştiğini ve bunun muhtemel sonuçlarını Doğan Hoca birçok videosun ve yazısında işliyor. Ben ilk olarak “Doğan Cüceloğlu – Evlenmeden Önce” kitabında detaylı olarak okuma fırsatı bulmuştum.Bu kitabın belirli kısımlarında da insanın olayları yorumlama yetisinin çocuklukta nasıl bir kültür ile yetiştirildiği ile doğrudan bir bağlantısı yine vurgulanmış.Peki Doğan Cüceloğlu’nun her fırsatta vurguladığı bu kültürlere yakında bakalım. 

Denetim Odaklı Korku Kültürü’nde YÜZ baskın İlişki

Korku Kültürü’nde maskeler, sosyal kimlikler yani yüz önemlidir; insan olmaya, insanın özü CAN’A değer verilmez.Korku kültürünün hakim olduğu okullarda ‘müdür’ vardır, ‘öğretmen’ vardır, ‘öğrenci’ vardır ama insan insana ilişki yoktur. Yine korku kültürün olduğu şirketlerde de durum aynıdır.‘Genel müdür’ , ‘müdür’ , ‘direktör’, ‘uzman’ , ‘Beyaz yakalı’ , ‘Mavi yakalı’ vardır ama yine insan insana ilişki yoktur. Çünkü bu kültürlerde hayata anlam veren , kişinin sahip olduğu güçtür. Güçte sosyal kimlikte anlamını, yüz’de bulur. “Sen benim kim olduğumu biliyor musun?” sözü bu kültür için geçerlidir.Korku Kültürü’nde ilişki , güçlü-güçsüz ekseninde oluşur. BEN diyen, korkulacak güçlü kişidir; Ben diyemeyen, korkutulan güçsüz olandır. Böyle bir BEN ilişki şablonu oluşmuş ve bilinçaltına yerleşmiştir. Korku kültürü şablonu ailede karı-koca ve ebeveyn-çocuk, okulda öğretmen – öğrenci , işyerinde de patron- çalışan , devlet dairesinde memur-vatandaş ilişkisinde geçelidir. (Doğan Cüceloğlu – Evlenmeden Önce, sayfa 129)

Gelişim Odaklı Değerler Kültürü’nde CAN Baskın İlişki

Değerler kültürü’nde de sosyal kimlikler yani YÜZ vardır, ama baskın ve önemli olan insandır, insanın özü, CAN’dır. Bu kültür içinde aile- okul – iş yerinde olan farklı taraflar vardır ama hepsinin arasında insan insana ilişki hakimdir.Çünkü değerler kültürü’nde hayata anlam veren, kişinin sahip olduğu değerlerdir. Değerle kültürü ile yönetilen ortamlarda , “ Sen benim kim olduğumu biliyor musun?” sözünü duymazsınız. Biri böyle bir şey söylerse, karşısındaki gülümseyerek şu cevabı verir;” Evet biliyorum, siz de benim gibi hayatında anlam arayan bir insansınız!”Değerler kültürü’nde ilişki, doğru olanı yapmak ve yaptırmak ekseninde oluşur. Herkes güçlüdür, herkesin sorumluluğu vardır. BİZ ilişkisi şablonu gelişmiş ve bilinçaltına yerleşmiştir.Bu şablon karı-koca ilişkisinin, ebeveyn-çocuk ilişkisinin, öğretmen-öğrenci ilişkisinin, memur-vatandaş ilişkisinin temelinde vardır. (Doğan Cüceloğlu – Evlenmeden Önce, sayfa 131)

VAR MISIN?

Yazımın sonlarına gelirken küçük bir değerlendirme yapmak istiyorum. Her ne niyet ile okursak okuyalım, sadece Doğan Cüceloğlu’nun Var mısın? Kitabı için değil yazmış olduğu ya da çekmiş olduğu tüm videoların çok faydalı ve harika bir hizmet olduğunu düşünüyorum.Yazımı bitirmeden kitabında son bölümlerinde yer alan “Ne Okumalı / Ne izlemeliyiz” kısmını sizlerle paylaşmak istiyorum. Bu kısım tamamen Doğan Cüceloğlu’nun okurlarına tavsiye ettiği eserlerdir. Ne dinlemeliyiz kısmını merak edenler kitabı okuduklarında bu şarkılara erişebilirler  🙂 

Ne Okumalıyız;

• Siddhartha / Hermann Hesse
• Yüreğinin Götürdüğü Yere Git / Susanna Tamaro
• İnce Memed 1-4 / Yaşar Kemal
• Medeniyetler Çatışması / Samuel P. Huntington
• Ermiş / Halil Cibran
• Yüzyıllık Yalnızlık / Gabriel Garcia Marquez
• Suç ve Ceza / Dostoyevski
• Sünger Avcısı / Panait Istrati
• İnsanın Anlam Arayışı / Victor E. Frankl
• Hasta Toplumlar / Robert B. Edgerton
• İçimizdeki Şeytan / Sabahattin Ali
• Yabancı / Albert Camus
• Nietzsche Ağladığında / Irvin Yalom
• Fatih Harbiye / Peyami Safa
• Satranç / Stefan Zweig
• Bir İdam Mahkumunun Son Günü / Victor Hugo
• Kiralık Konak / Yakup Kadri Karaosmanoğlu
• Saatler Ayarlama Enstitüsü / Ahmet Hamdi Tanpınar
• Mutluluğun Kitabı / Dalai Lama – Desmond Tutu – Douglas Abrams
• Esir Şehir Üçlemesi: Esir Şehrin İnsanları, Şehrin Mahpusu, Yol Ayrımı / Kemal Tahir
• Çavdar Tarlasında Çocuklar / J.D Salinger
• Oblomov / İvan Aleksandroviç Gonçarov

 

Ne İzlemeliyiz;

• Sürü / Yönetmen: Zeki Ökten (1979)
• Babam ve Oğlum / Çağan Irmak (2005)
• Bir zamanlar Anadolu’da / Nuri Bilge Ceylan (2011)
• Kış Uykusu / Nuri Bilge Ceylan(2014)
• Umut / Yılmaz Güney, Şerif Gören ( 1970)
• Züğürt Ağa / Nesli Çölgeçen (1985)
• Namuslu / Ertem Eğilmez (1985)
• Bisiklet Hırsızları / Vittorio De Sica (1948)
• Hayat Güzeldir / Roberto Benigni (1997)
• On İki Öfkeli Adam / Sidney Lumet (1957)
• Forrest Gump / Robert Zemeckis ( 1994)
• Ölü Ozanlar Derneği / Peter Weir (1989)
• Umudunu Kaybetme / Gabriele Muccino (2006)
• Özgürlük Yolu / Sean Penn ( 2007)
• Baba Serisi / Francis Ford Coppola (1972)

 

Yazarı Tanıyalım

Doğan Cüceloğlu (9 Şubat 1938, Mersin – 16 Şubat 2021, İstanbul), Türk psikolog ve akademisyendir.Kişisel gelişim kitapları ve televizyon programlı ile tanınmıştır. 1980-1996 yılları arasında ABD’nin Fullerton şehrindeki Kaliforniya Eyalet Üniversitesi’nde görev yaptı; kırktan fazla bilimsel makale yayımladı. 1990’lardan itibaren Türk insanının duygu, düşünce ve davranışlarını bilimsel psikoloji kavramları ile inceleyen Türkçe kitaplar yayımladı. 1992’de yayımlanan İçimizdeki Çocuk adlı kitabı, onun en popüler kitaplarındandır. 1996’da Türkiye’ye dönerek üniversite öğrencilerine, öğretmenlere, ana-babalara ve işadamlarına yönelik seminerler, konferanslar ve atölye çalışmaları yapmıştır. 

… Yazarın Tüm Yazıları …