Ana sayfa » Tüm Yazılar » Biyografi » Steve Jobs – Walter Isaacson
Biyografi Girişimcilik

Steve Jobs – Walter Isaacson

Kitap Öncesi

 Steve Jobs kitabı, Walter Isaacson tarafından Steve Jobs’ın isteği ile kaleme alınıyor. Kitap bir biyografi kitabı olmasına rağmen, gayet akıcı bir dil ile yazılmış. Girişimcilik alanına ilginizde varsa çok beğenerek ve etkilenerek okuyabileceğiniz bir eser. Eser hakkında detaylı bir yazı yazmadan önce birkaç kişisel görüş beyan etmek istiyorum. Bir seneden daha fazla bir süre Apple Store içerisinde çalışmış biri olarak, ben kitabı okurken Apple içerisindeki iş yapış şekillerinden, çok beğendiğimiz tasarımsal detaylara kadar işin ucunun Steve Jobs’a dayandığını bilmiyordum. Nakit ödemelerde paranın koyulduğu kasaların bile ürünlerin dizildiği ahşap masaların kenarlarından çıkması, birçok insan gibi ilk görüşte beni de etkilemişti. Bu Apple içerisindeki detaylardan sadece bir tanesine ilk aklıma gelen örnek. Kitabı okurken Steve Jobs’ a bakış açınız defalarca değişiyor. O bir girişimci mi? sanatçı mı? aşırı huysuz bir yönetici mi? Kendi kendinize ve kitap akışı itibari ile size bunları düşündürüyor. Bu denli özverili ve tutkulu bir şekilde şirketine bağlı olan ve çok eşi benzeri olmayan başarıları kısa zaman içinde elde eden biri Steve Jobs.Aramızdan 5 Ekim 2011 tarihinde erken bir yaşta, kanserden dolayı ayrıldı. Kişisel bilgisayar devrimi ile macbook ardından ipod , iphone , ipad gibi zamanında çığır açan ürünlerin tasarımından hayata geçmesine kadar rol aldı. Tabi yaptığı sadece bu ürünler değildi, yaşadığı tüm zorluklar, kendi kurduğu şirketinden atılması, ardından kurduğu yeni şirketi farklı başarı ve başarısızlıkları, takıntıları, çevresi ile olan ilişkilerini yazının devamında işleyeceğiz. Yazıya başlamadan bize kattıkların için teşekkürler Steve Jobs. 

Steve Jobs – Evlatlık edinilmesi

 Paul ve Clara Jobs çifti evliliklerinde bir çocuk sahibi olmayı çok istemektedir ama Clara Jobs’ın sağlıksal sorunlarından dolayı çocuk sahibi olamamaktadırlar. Evliliklerinin 9. Yılında çocuk sahibi olmak isterler ve evlatlık olarak alacakları çocuk Steve Jobs olacaktır.Steve Jobs’ın hayatını merak eden biri iseniz, Steve’in gerçek babasının aslında Suriyeli Abdulfattah olduğunu bilirsiniz ya da bir şekilde basında karşınıza çıkmıştır. Evlatlık edinilme aşamasında biraz da bu konuya değinmek istiyorum çünkü bu evlatlık veriliş uzun yıllar Steve Jobs’ın kafasına taktığı bir travma haline gelecektir. Biyografi içinde birçok yerde kendinin neden evlatlık verildiğini sorguladığına şahit olacaksınız.Abdulfattah “John” Jandali, Suriye’nin önde gelen bir ailesinin dokuz çocuğunun en küçüğüydü. Jandaliler eğitimi önemseyen bir aileydi ve Abdulfattah iyi bir eğitim alması için ellerinden gelen desteği vermişlerdir. Abdulfattah Beyrut’taki Amerikan Üniversitesi’nden lisans diplomasını aldıktan sonra yüksek lisans için Wiscosin Üniversitesi’ne gelmiştir ve Joanne ile orada tanışmışlardır. Daha sonra Joanne hamile kalır ve ikisi de 23 yaşındadırlar. Joanne ’in o sıra ölüm döşeğinde olan koyu Katolik babası kızının bir Müslümanla evlenmesine karşıydı ve onu evlatlıktan reddetmek ile tehdit ediyordu.Koyu Katolik bir ailede büyüyen Joanne için kürtaj çok kolay bir seçenek değildi ve o yüzden 1955’te San Francisco’ya gitti; bekar annelere barınak sağlayan, bebeklerini doğuran ve gizli evlat edinmeleri ayarlayan bir doktor onu himayesine aldı ve hikâyenin devamını tahmin edebileceğiniz üzere Steve jobs’ı dokuz yıldır çocukları olmayan Jobs çiftine verilmesinde bu doktor rol oynadı. 

Steve Jobs ve Stephen Wozniak

Jobs ile Wozniak ikilisi babalarından çok etkilenmişlerdir. Steve Jobs’ın babası liseden terkti ve araba tamirciliği yapıyordu,
Steve Jobs ve Stephen Wozniak
Steve’e parçaları ucuz alıp karlı satmayı öğretmişti. Wozniak’ın babası ise parlak bir mühendisti ve Wozniak mühendisliğin kutsal olduğunu babasından öğrenmişti. Elektronik parçalara olan aşkı babasının iş yerine ziyareti ile başlamıştı.Wozniak, Steve’den beş yaş büyüktü ve daha çok deneyime sahipti.  Wozniak, Motorlu Taşıtlar İdaresi’ne bilgisayar üreten bir şirkette iş buldu ve biraz para kazanmayı düşünüyordu. Orada bir iş arkadaşı ona muhteşem bir teklif yaptı, kâğıt üzerinde tasarladığı bilgisayarı yapabilmesi için iş arkadaşı ona yedek çipleri verir, elinde çok az çip olan Wozniak bu işi bir arkadaşının garajında yapar. Bu bilgisayar temel olarak rakamları çarpan birtakım işlemler yapılmasını sağlayan bir hesap makinasıdır. 1970 sonbaharında arkadaşı, Wozniak’a Homestead lisesi’nde elektronik cihazlara meraklı biri olduğunu onunla iyi anlaşabileceğini düşündüğü Steve Jobs ile tanışması gerektiğini söyler ve Steve Jobs ile Stephen Wozniak tanışmış olurlar. Bu tanışma ileride şu an ki hayatımıza kadar etkileri olacak bir tanışmadır.  

Şirket Adı : Apple Computer

steve jobsÖncelikle Apple isminin nerden geldiğini açıklığa kavuşturup, internette dönüp dolaşan milyonlarca kurmaca hikâyeye son vermek istiyorum. Bu biyografi Steve Jobs onaylı olduğundan Apple isminin nasıl verildiğinin hikayesinin tek doğru versiyonu da bu kitap içerisinde yer alıyor.Steve ile Wozniak resmi işlemleri başlatmak için şirket adı düşünmeye başlarlar. Steve o hafta sonu Gravenstein elma bahçelerine gidip elma ağaçlarını budamıştır, döndüğünde Wozniak onu havalimanından almış ve isim bulmak için son günleri olduğu için düşünmeye başlamışlardır. Önce sıradan denecek isimler bulmaya çalıştılar; Executek, Kişisel Bilgisayar A.Ş ama daha sonra bunların çok sıradan olduğuna karar verdiler ve Steve o gün için şöyle diyor; “Meyve diyetlerinden birindeydim, Elma çiftliğinden yeni dönmüştüm. Rahatsız edici olmayan, eğlenceli, canlı bir isim geldi. “Apple Computer” ve Wozniak’a Ertesi gün sabaha kadar daha iyi bir isim bulamazlarsa Apple’ı kullanacaklarını söyledi ve bulamadılar. Apple isminin gerçek hikayesi bu işte.

Apple Doğuyor

Bu iki elektronik meraklısı tanıştıktan kısa süre sonra neler yapabileceklerini düşünüp, devre kartı yapıp satabileceklerine karar verirler. Wozniak o dönemde HP’ de çalışmaktadır. Steve Jobs konuştuğu zaman karşısındakini ikna etme konusunda çok yetenekli olduğu kariyerinin en başından en sonuna kadar birçok olay da gözümüze çarpıyor kitap içerisinde. 
“Steve ne zaman iyi bir şey tasarlasam bize para kazandırmanın bir yolunu buluyordu” – Stephen Wozniak
 Wozniak’ı başarılı ya da başarısız olsalar bile ilk defa kendi şirketlerini kurma fırsatlarının olduğuna ikna eder. Wozniak HP65 hesap makinasını 500 dolara, Steve ise Valkswagen minibüsünü 1500 dolara elde ettikleri gelirle iş yapmaya girişirler.Bu işe giriştikten sonra Wozniak, HP’deki işine devam ediyordu ve Steve sık sık yanında birinin olması ihtiyacını duymaya başladı aynı zamanda Wozniak ile sık sık fikir ayrılığına düşüyorlardı. Wozniak yapı olarak daha naif, içine kapalı ve ticari olarak düşünmekten ziyade eski hacker etiği ile yaptıkları bu tasarımları bedavaya paylaşma düşüncesi içindeydi. Steve ise buradan para kazanmanın ve iyi yerlere gelebileceklerini fark ettiği için bunu ticari bir başarıya dökme düşüncesindeydi ve Atari de çalıştığı zamanlardan tanıdığı Roy Wayne ve onu Apple davet etti. Hem Wozniak ile aralarında çıkmaza girdiğinde karar vermesi için hem de yalnız işlere yetişemediğinde danışabileceği birinin etrafından olabilmesi için ve 1 Nisan 1976’da %45 Steve Jobs, %45 Stephan Wozniak , %10 Roy Wayne hisse paylaşımı ile şirket kuruluyor. (Daha sonra Roy Wayne cayma hakkı ile çekiliyor, iki amatör ile işe başlamanın riskleri onu çekilmeye zorluyor ve çekiliyor. Roy Wayne o tarihte çekilmeseydi 2010 yılı itibari ile 2,6 Milyar dolara sahip olacaktı)  

Apple 1

İlk devre kartları hazırlanıp bir bilgisayar haline getirilip, bilgisayar kulübünde sunum yaparlar. Sunumları çok büyük ilgi görülmese de Pual Terrell adında bir bilgisayar dükkânı olan biri Steve ile tanışıp kartını verir, Steve ertesi gün dükkanına gidip 50 bilgisayar siparişi verdirtmeyi başarır ve hummalı bir üretim süreci başlayacaktır ama üretim için 15.000 dolara ihtiyaç vardır. Önce borç bulmayı denerler ama olmaz, bankalara gidilir o kapılarda suratlarına kapatılınca Atari’den bu çipleri almayı isterler ama para almadan bu durumu kabul etmez Atari yöneticileri bunun üzerine tekrar Steve, Paul ‘un referans olmasını ister  ve 30 gün ödeme koşulu ile ürünleri teslim alıp siparişleri üretmeye başlarlar.  Apple 1 hazırlıdır. 

Apple 2

Bu başarıdan sonra sektörde rakiplerde vardır. Apple 2 tam bir paket halinde satılmalıdır içinde; Güç kablosu, klavye, monitör olacak bir paket ile daha büyük bir pazara hitap edeceklerini fark ettiler. Apple 2, Apple 1 göre üretim maliyetleri daha fazla olduğundan önce haklarını daha büyük bir şirkete satmayı düşünürler. Önce Atari ile ardından Commador ile görüşür Steve ama yalın ayak görüşmeye gelen birini hiçbiri dikkate almaz. Bu arada ortaklar arasında bir sürtüşme olur. Wozniak’ın babası işin çoğunu Wozniak’ın yaptığını söyleyerek Steve ile aynı hisseye sahip olmasını adaletsizlik olduğunu söyler, Steve bu konuşmalar sırasında ağlar ama sonra isterlerse ortaklığı bitirebileceğini söyler ama Wozniak eğer Steve olmasa tasarladığı devre kartlarını bedavaya vereceklerini ifade edip, Steve olmasa buralara gelemeyeceklerini söyler. Apple 2’nin kasa maliyeti 100.000 doları geçiyorduve toplam üretim maliyeti 200.000 dolar civarındaydı Steve, bu parayı bulmak üzere yatırımcılarla görüşüyordu ve en sonunda yönlendirmelerle birlikte Don Valantine ile görüştü ama bir iş planları olmayan Apple ekinine Don Valantine kendilerine iş planı yapacak birini almalarını söyledi ve bunun üzerine yapılan görüşmelerle Mike Markkula Apple’a dahil oldu ve 250.000 dolar yatırım yaptı. 

Apple’ın Hızlandırılmış Hikayesi

 Steve Jobs kitabı 547 sayfadan oluşuyor. Bir biyografi kitabı olmasından dolayı kitabı okudukça insanı şaşırtan birçok detay var ama bunları detaylı anlatmam bu yazının bitmemesine ve okunmaz bir uzunluğa erişmesine neden olacak. Kitabı bu kısımda toparlamak istiyorum. Apple 2 satışlarda çok başarılı rakamlara erişiyor ama Steve hala endişelidir çünkü Apple 2 , Wozniak’ın eseridir kendi başında olduğu bir ürünün dünyaya damga vurması istemektedir ve Lisa projesi başlatır.
Xerox Masaüstü Tasarımı
Steve önce reddettiği ilk kızının adını veriyor bilgisayara ama o zamanlar reddediyor bu bilgiyi ve LİSA için uydurma bir açılım buluyor. Burada önemli bir noktaya geliyoruz bu nokta daha sonra Bill Gates ile Steve jobs ‘ın birbirlerine sık sık atışmalarının ve Jobs’ın şu sözlerinin temelini oluşuracak olay “’iyi sanatçılar kopyalar, büyük sanatçılar çalar. Biz de parlak fikirleri çalmaktan hiç utanmadık.’.  Xerox PARC şirketi her yaştan çocukların kullana
Steve Jobs’un Yaptığı
bileceği bir “Dynabook” adlı kişisel bilgisayar üretmeye çalışıyordu. Xerox PARC mühendisleri bilgisayar ekranlarını ürkütücü kılan bütün o komut satırlarıyla DOS komut işlemlerinin yerini alabilecek, kullanıcı dostu grafikler geliştirmeye başladılar. Buldukları metafor masaüstüydü. Ekranda çeşitli belgeler ve dosyalar olabilirdi ve kullanmak istediğiniz şeye fare kullanarak tıklayabilirdiniz. Aslında mevcutta kullandığımız masaüstünü bulmuşlardı. O dönem Apple 2 çok iyi satış rakamlarına ulaşmıştı ve firmalar Apple’a yatırım yapmak istiyorlardı. Xerox da bu şirketlerden biriydi. Steve Jobs, Xerox Apple’a yeni teknolojisini göstermeyi ve karşılığında tanesi aşağı yukarı 10 dolardan 100.000 hisse satın almayı kabul etti. Apple, Xerox’un bu kullanıcı ara yüzünü aşırır ve o meşhur söz söylenir.  “Büyük sanatçılar aşırır.” 
Xerox öncesi Dos Ekranı
  

“İkimizin de Xerox adlı zengin bir komşusu vardı; ben adamın televizyonunu çalmak için evine girdim, ama bir de baktım ki sen zaten çalmışsın”- Bill Gates

  

NeXT ve Pixar

 Kitap içerisinde sık sık Steve’in çalışanlarını A sınıfı ya da B sınıfı çalışanlar diye ayırdığını ve sert davrandığından bahsediyor. Herhâlde şu an kimse böyle bir yönetici ile çalışmak istemez diye düşünüyorsunuz kitabı okuyunca ama onu bu kadar başarılı yapan şey de onun bu takıntıları. Steve Lisa projesinde istediğini elde edemeyince ilk Mac projesinde kendine bir ekip kurarak birçok alanda Apple 2 ekibi ile rekabete girerek bu projeye odaklanır ama bunun sonuda iyi gitmez ve başlayan huzursuzluklar sonucunda şirketinden kovulması ile sonuçlanır. Daha sonra eğitim alanına odaklanan bir NeXT bilgisayar firması kurar aynı zamanda eskiden Xerox PARC’ta çalışan ve sonra Apple üyesi olan Alan Kay Jobs’ın yaratıcılıkla teknolojinin kesişimiyle ilgilendiğini bildiğinden bir arkadaşını, George Lucas’ın film stüdyosunun bilgisayar bölümünü yöneten Ed Catmull’ı görmeye götürür. Steve çok etkilenir ve Apple’ın orayı alması için çok diretir ama kabul görmez bu. Oda Apple da kazandığı parayı kullanarak orayı satın alır. Birçok alanda çok başarılı animasyonlar yapan bir yere dönüşecektir ve Disney ile ortaklıkla başlayan ve daha sonrasında büyük atışmalara gebe olacak bir şirkete dönüşür Pixar.Steve Jobs PixarSanat ve teknolojinin birleştiği yerde Steve Jobs ortaya çıkıyor. Bu takıntıları çevresindekileri bezdirse de onu ve şirketlerini çok başarılı yerlere taşıyor. 

Steve Jobs ‘ın  Apple’a Dönüşü ve Hastalanması

 Steve Jobs sonrası Apple hızla değer kaybediyor. Zamanında “Hayatının geri kalanını şekerli su satarak mı geçirmek istiyorsun, yoksa dünyayı değiştirme fırsatına sahip olmak mı?” dediği eski Pepsi CEO’su John Sculley, maksimum kazanç odaklı yönetimi başarısızlığa gidiyor ve Steve önce yönetim kurulu danışmanı olarak geri dönerken daha sonra CEO olarak devam ediyor. Geldikten sonra önce Ipod ve ardından Itunes ile müzik sektörünü dönüştürüyor. Ardından Iphone ve Ipad geliyor ve Apple ulaşabileceği en zirveye ulaşıyor.Steve JobsBu zirveye koşuş sırasında kötü bir gelişme olur ve Steve kanser olduğunu öğrenir. Aslında kitabın birkaç bölümünde Steve Jobs’ın bazı kişilere erken öleceğini fazla vaktinin olmadığını o yüzden kısa zamanda çok iyi şeyler yapmak istediğini söylediğine şahit oluyorsunuz. Bu sözleri gençliğinden beri kullanıyor ve 5 Ekim 2011 tarihinde aramızdan ayrılıyor.
steve jobs
Tüm Apple Cihazları
 Bu biyografi içerisinde öğrenilecek birçok şey var. Çoğu kişinin ilgi ile severek okuyacağını düşünüyorum ve yazının içinde olmayan bir sürü detayı okuyarak kavramanız gerektiğini düşünüyorum. 

Yazarı Tanıyalım

  Amerikalı Biyografi Yazarı Walter Isaacson, 20 Mayıs 1952 yılında New Orleans, Louisiana ABD’de dünyaya gelmiştir.Walter Isaacson, Aspen Anstitsünün Başkanı ve Ceo’su, CNN’de Yönetici ve Time’da editördür. Yazar aynı zamanda Henry Kissinger, Benamin Franklin, Albert Einstein ve Steve Jobs’un biyografilerini yazmıştır. 

…Yazarın Tüm Yazıları…

About the author

Fatih Yedikardeş

Add Comment

Click here to post a comment